دندان پزشکان چگونه قالب دندان را می گیرند؟ دندان مصنوعی از چه چیزی ساخته می شود؟ دست و پا های مصنوعی چگونه با قالب بدن انسان هماهنگ هستند؟ چگونه می توان از کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی استفاده نمود؟

در حقیقت بیشتر پروتز هایی که امروزه در علم پزشکی مشاهده می کنید، مدیون کامپوزیت ها هستند. این پلیمر های منحصر به فرد، دارای خواص بی نظیری هستند، که آن ها را مناسب برای استفاده در بدن انسان ها کرده است. میزان سازگاری این پلیمر ها به قدری است که امروزه، به جای متریال های قدیمی نظیر پلاتین، که هم بسیار گران قیمت بودند و هم بسیار سنگین، از کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی استفاده می شود. این مواد به هیچ عنوان با بدن انسان واکنش نداده و گزینه خوبی برای حمایت اندام های داخلی محسوب می شوند.

کامپوزیت هایی که امروزه در صنعت پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند، از گروه کامپوزیت هایی هستند، که بر پایه پلی استر ها یا پلی ارتو استر های تقویت شده با الیاف آلی یا کلسیم شده می باشند.

انواع کاربرد های کامپوزیت در صنعت پزشکی:

 کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی برای درمان جراحات شکستگی

استخوان ها از جمله اعضای بدن می باشند، که در استفاده از آن ها با محدودیت هایی مواجه هستیم. مثلا استخوان توانایی کشش و برش در امتداد طول خود را نداشته و اگر بار اضافی و ضربه مهلکی به آن وارد شود، در آن ناحیه دچار شکستگی می گردد. استخوان ها بر اساس شکل، میزان شکستگی و ناحیه ای که دچار آسیب شده است، دارای درمان های گوناگونی هستند. مثلا اگر شکستگی در ناحیه ران باشد، باید استخوان را توسط برخی از وسایل خارجی مانند نوار ها، قالب ها و بریس ها در کنار یکدیگر نگه داشته شوند. اما این روش ها دارای معایبی هستند و آن هم مراقبت های طولانی و سختی است، که فرد باید تا زمان بهبودی داشته باشد. برای همین اغلب جراحان از اجزای فیکس کننده داخلی، برای بی حرکت نگه داشتن استخوان استفاده می کنند.

در گذشته، پلاتین را به اشکال گوناگون در آورده و به جای بخشی از استخوانی که از دست رفته و یا به عنوان حمایت گر آن، مورد استفاده قرار می دادند. اما امروزه با اثبات بهبود عملکرد و کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی، از این پلیمر، اجزای مورد نیاز را ساخته و در جراحی ها به کار می برند.

کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی برای درمان درد های مفاصل

یکی از بیماری هایی که افراد را زیر تیغ جراحی قرار می دهد، درد های مفصلی مخصوصا مفصل های زانو است. خوشبختانه امروزه از ارتو پلاستیکی که به عنوان جایگزینی برای مفاصل به کار برده می شود، استفاده می کنند. یکی از برتری های این مفاصل کامپوزیتی نسبت به نوع فلزی آن این است، که در مفصل های فلزی احتمال شل شدگی پروتز و از کار افتادن ساقه های فلزی امکان پذیر است. این در حالی است که بروز این مشکل در پروتز های لگن بسیار فراگیر تر از پروتز های زانو بوده و پزشکان اغلب برای ضایعات لگنی، از کامپوزیت های بسیار مستحکم تر و با دوام تر از فلزات استفاده می نمایند. این کامپوزیت ها می توانند مقاومت بسیار بالایی در برابر ضربه داشته و به راحتی و با سرعت بیشتر، به استخوان جوش خورده و متصل شوند. تحقیقات نشان داده است که بدن در برابر این سازه های کامپوزیتی، واکنش هجومی کمتری نشان می دهد تا سازه های فلزی.

کاربرد کامپوزیت در صنعت دندانپزشکی

کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی و دندانپزشکی، یکی از رایج ترین اهداف ساخت این پلیمر ها می باشد. از آنجایی که این کامپوزیت ها بسیار مقاوم بوده و در برابر تمامی مواد شیمیایی بی اثر هستند، گزینه خوبی برای استفاده از آن ها در دهان می باشند.

در گذشته از مواد پر کننده ای با نام آمالگام، برای پر کردن دندان های پوسیده استفاده می شد. متاسفانه یکی از مواد اصلی آمالگام جیوه است، که در تماس با بسیاری از مواد شیمیایی دچار خوردگی شده و وارد بدن می شود. این جیوه از بدن دفع نشده و در قشر داخلی مغز ذخیره می شود. اگر غلظت این مقدار از جیوه در مغز افزایش یابد، کم کم فرد دچار رعشه دست و سپس مرگ خواهد شد. برای همین است که بعد از پر شدن دندان با آمالگام، باید حتما سطح آن را با کامپوزیت های بی اثر پوشاند تا از تماس با مواد خوراکی و آب دهان محافظت شود.

دندان های مصنوعی که به صورت تکی و یا کامل ساخته می شوند، یکی دیگر از نمونه های کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی و دندانپزشکی است. این پلیمر ها می توانند تا ده ها سال بدون تغییر در دهان باقی مانده و برای فرد هیچ عارضه ای به وجود نیاورند. ارزان بودن، بی اثر بودن، مقاومت مکانیکی بالا، وزن کم، استحکام بالا، قابلیت شکل دهی آسان و عمر طولانی، از مزیت هایی است که باعث به کار بردن کامپوزیت ها در صنعت پزشکی می گردد.

فواید کاربرد کامپوزیت و صنعت پزشکی

هر زمان که حرف از سلامتی انسان به میان آید، باید بهترین متریال ها و مهندسان در ساخت دارو ها، تجهیزات و لوازم آن شرکت داشته باشند. دلیل این امر هم کاملا مشخص است، هر چه محصول با کیفیت تر، سلامتی انسان تضمین شده تر می باشد. برای همین است که امروزه دیگر کسی از دندان طلا و یا عصای چوبی برای جایگزین کردن عضو از دست رفته استفاده نمی کند.

یکی از فواید کاربرد کامپوزیت در صنعت پزشکی، رفع مشکل خوردگی فلزات به کار رفته در بدن می باشد. خوردگی یکی از ضایعاتی است که پس از قرار گرفتن فلزات، در محیط مملو از املاح در بدن رخ می دهد. این ضایعه در موارد حاد، سبب مسمومیت و ایجاد عفونت در فرد می گردد. علاوه بر این، وجود فلزات در بدن، عکس برداری توسط اشعه ایکس، ترموگرافی کامپیوتری و تصویر برداری های مانند رزونانس مغناطیسی را دچار اختلال می کند. دلیل این امر نیز انعکاس امواج توسط فلزات است. این در حالی است که کامپوزیت ها بدون هیچ گونه بر همکنشی با امواج، آن ها را از خود عبور می دهند.

 

 

می توانید سایر کاربرد های کامپوزیت ها را در مقاله کاربرد کامپوزیت در صنعت برق بخوانید.